Wieś Runowo Krajeńskie leży 3,5 km na południowy zachód od Więcborka. Historia osadnictwa w tym rejonie sięga czasów odległych o 6 – 7 tys. lat od dnia dzisiejszego. Dowodem tego są znaleziska archeologiczne, dokonane w końcu XIX wieku, na początku XX wieku oraz w czasach najnowszych. Pozwalają one stwierdzić, że od epoki kamienia nieprzerwanie poprzez epokę brązu, żelaza i wczesne średniowiecze, przebywali tu ludzie.
Po raz pierwszy w dokumencie pisanym nazwa Runowo pojawiła się w 1325 roku. Od końca XV wieku przez ponad 120 lat wieś i okolice należą do rodu Orzelskich. W 1595 roku Jan Orzelski buduje w Runowie duży, murowany pałac, a kilka lat później również kościół, który pozostaje obecnie jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych tej części Polski. Orzelscy w trosce o pomyślność wsi i majątku dbają szczególnie o rozwój miejscowego rzemiosła i kultury rolnej. Później dobra runowskie przechodzą do rodu Działyńskich, w których ręku znajdują się przez kolejnych 180 lat. W pałacu runowskim urodziła się słynna na całą ówczesną Polskę z bogactwa, gospodarności i dbałości o poddanych „Biała Dama” – znana jako hrabina Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka. Po 1790 roku Runowem władał jej syn z pierwszego małżeństwa, Feliks Szołdrski, a po nim do 1831r. jego krewny hr. Wiktor Szołdrski. W latach 1839-1851 majątek mocno podupadł, gdyż często zmieniający się właściciele (kolejno: Niemiec, Polak i Żyd), mało o niego dbali, poprzestając zwykle na staraniach o uzyskanie maksimum możliwych dochodów. Sytuacja zmieniła się na lepsze dopiero w 1852r., kiedy dobra runowskie, składające się z kilku dużych folwarków, kupił Theodor von Bethmann-Hollweg. W ręku tej rodziny pozostawały one do 1928r. W latach 30-tych zostały w większości rozparcelowane, a sam folwark runowski kupił Wiktor Szulczewski ze Strzelc k. Chodzieży. W l. 1955-1972 Runowo było siedzibą samodzielnej gromady. Obecnie jest sołectwem w skład którego wchodzi również osada leśna Chłopigost. Z zabytków zachowały się: malownicze ruiny pałacu Orzelskich i Bethmann-Hollweg’ów – zniszczonego przez Niemców w 1945r., park krajobrazowy, wspomniany kościół parafialny z 1606r., organistówka z końca XVIIIw., oraz pozostałości dwóch cmentarzy ewangelickich z XIX i pocz. XXw.
